سه کتاب انسان خردمند، انسان خداگونه و 21 درس برای قرن 21، اثر یووال نوح هراری، کتاب هایی هستند که یک سه گانه را تکمیل می کنند و به پرسش هایی جالب و مفید و عمیق با «ویژن» خاص نویسنده پاسخ می دهند.
نوع خاص نگاه نویسنده به این موارد از زاویه هایی جدید است، و حتما باید لابلای خطوط را خواند!، این سه گانه، کتاب هایی خاص هستند که «فعلا» زیر فوکوس قرار گرفته اند!، و منعکس کننده بعضی از برداشت های دیدگاه های خاص سیاسی و سوء استفاده برخی دیگر از دیدگاه های سیاسی از این جواب ها را هم در بر می گیرد، پس در قضاوت نباید عجله کرد و کاملا باید متن را خواند!
شاید بنوعی بشود این سه اثر نوح هراری را جنگ سرد با لحنی خنثی بین جریان گلوبالیسم و ناسیونالیسم – پوپولیسم هم تفسیر کرد!، البته بعد از خواندن لابلای خطوط این آثار!
قبل از معرفی آن سه کتاب کمی در مورد خود یووال نوح هراری:
او متولد ۲۴ فوریه ۱۹۷۶است، تاریخ‌دان اسرائیلی و استاد تاریخ دانشگاه عبری اورشلیم است که دو کتاب پرفروش بین‌المللی انسان خردمند: تاریخ مختصر بشر و انسان خداگونه: تاریخ مختصر فردا را به رشته تحریر درآورده است.
هراری مدرک دکترای تاریخ خود را از دانشگاه آکسفورد گرفته‌است وی در سال ۲۰۱۸، کتاب بیست و یک درس برای قرن بیست و یکم را منتشر کرد.
یووال هراری به اوضاع و شرایط کنونی و آینده انسان خردمند علاقه‌مند است. اغلب پژوهش‌های او پاسخ به پرسش‌های تاریخی در مقیاس کلان است: چه ارتباطی بین تاریخ و زیست‌شناسی وجود دارد؟ تفاوت‌های بنیادین میان انسانها و دیگر حیوانات چیست؟ آیا تاریخ به سمت و سوی خاصی گرایش دارد؟
در سال ۲۰۱۷ یووال هراری در مقاله‌ای بیان کرد که با ادامهً پیشرفت در تکنولوژی و به خصوص در زمینهٔ هوش مصنوعی تا سال ۲۰۵۰ طبقه‌ای جدید در میان مردم به نام طبقه بلااستفاده پدیدار خواهد شد، انسان‌هایی که بیکار نیستند بلکه غیرقابل استخدام هستند. او همچنین اضافه می‌کند که مواجهه و رسیدگی به مشکلات این طبقه اجتماعی جدید از نظر سیاسی و اجتماعی و اقتصادی یکی از چالش‌های بزرگ بشر در آینده است.
وی دربارهٔ رفاه جانوران به خصوص حیوانات اهلی بارها سخنرانی کرده‌است و یک گیاهخوار است. او در مقاله‌ای در روزنامهٔ گاردین تحت عنوان کشاورزی صنعتی یکی از بزرگترین جنایت‌ها در طول تاریخ است بیان کرده‌است: سرنوشت حیواناتی که به شیوهٔ صنعتی پرورش داده می‌شوند یکی از بزرگترین مسئله‌های اخلاقی این دوره است.
هراری دو بار در سال ۲۰۰۹ و ۲۰۱۲ به دلیل «خلاقیت و اصالت آثار» جایزهٔ پولونسکی را دریافت کرده‌است. همچنین در سال ۲۰۱۱ به دلیل نگارش مقالاتی دربارهٔ تاریخ نظامی، جایزهٔ انجمن تاریخ نظامی مونکادو را دریافت کرد. هراری در سال ۲۰۱۲ مفتخر به عضویت در فرهنگستان علوم اسرائیل شد.
کتاب های ترجمه شده به فارسی از او:
- انسان خردمند: تاریخ مختصر بشر، نوشتهٔ یووال نوح هراری. ترجمهٔ نیک گرگین. نشر نو، ۱۳۹۶
- ساپی ینس: گشت و گذاری در تاریخ بشر، نوشتهٔ یووال نوح حراری. ترجمهٔ محسن مینوخرد. نشر چشمه، ۱۳۹۶
- انسان خداگونه: تاریخ مختصر آینده، نوشتهٔ یووال نوح هراری. ترجمهٔ زهرا عالی. نشر نو، ۱۳۹۷
- احساس خشنودی، نوشتهٔ یووال نوح هراری. ترجمهٔ آرش حسینیان. میترا پرند. نشر تلنگر، ۱۳۹۵
- بزرگترین شیادی تاریخ، نوشتهٔ یووال نوح هراری. ترجمهٔ زهرا سلیمانیان. نشر تلنگر، ۱۳۹۶
- پول، نوشتهٔ یووال نوح هراری. ترجمهٔ مهدی نمازیان. نشر نون، ۱۳۹۸
بعد از کمی آشنایی با یووال نوح هراری و روش کاری و عقاید و دیدگاه های او، معرفی آن سه کتاب.
1 – انسان خردمند:
انسان خردمند: تاریخ مختصر بشر کتابی نوشته یووال هراری است که در سال ۲۰۱۱ برای اولین بار به زبان عبری در اسرائیل و در سال ۲۰۱۴ به زبان انگلیسی منتشر شد. این کتاب را نشر چشمه با ترجمهٔ محسن مینوخرد و نشر نو با ترجمه نیک گرگین به فارسی در سال ۱۳۹۶ منتشر کرده‌اند. هراری از کتاب اسلحه میکروب و فولاد (۱۹۹۷) به عنوان یکی از منابع الهام بخش خود نام می‌برد که نشان داد «می‌شود سؤال‌های بزرگ پرسید، و به صورت علمی به آنها پاسخ داد».
واکنش ها نسبت به این کتاب متفاوت بوده است. محققین و دانشگاهیان با زمینه ی تحقیقاتی مشابه از این کتاب استقبال خوبی نداشته اند و نسبت به صحت مطالب آن مشکوک بوده اند. این در حالی است که عموم مردم آن را جالب و مفید یافته اند.
هراری تاریخ انسان را از زمان فرگشت انسان باستان در عصر سنگ تا قرن بیست و یکم مرور می‌کند. وی تاریخ را به چهار بخش تقسیم می‌کند: انقلاب شناختی، انقلاب کشاورزی، وحدت انسانها و انقلاب علمی. بحث اصلی هراری این است کهانسان‌های هوشمند به این دلیل بر جهان حاکم شده‌اند که تنها حیوانی هستند که می‌توانند در تعداد بالا با انعطاف بالایی همکاری کنند. او استدلال می‌کند که انسانهای ماقبل تاریخ ممکن است مرتکب یک نسل‌کشی عظیم شده باشند که منجر به انقراض گونه‌های دیگر انسان مانند نئاندرتال‌ها شده‌باشد. او در ادامه استدلال می‌کند دلیل اینکه انسانهای هوشمند می‌توانند با انعطاف‌پذیری زیادی همکاری کنند این است که می‌توانند به چیزهایی که فقط در تخیلاتشان وجود دارد، مانند خدایان، ملت‌ها، پول و حقوق بشر، باور پیدا کنند. هراری ادعا می‌کند که تمام سیستم‌های بزرگ همکاری مانند ادیان، ساختارهای سیاسی، شبکه‌های داد و ستد و مؤسسات قضایی در نهایت بر اساس تخیلات انسانی بنا شده‌اند.
دیگر بحث‌های برجسته هراری این است که پول در واقع یک سیستم اعتماد متقابل است؛ همچنین سیستم‌های سیاسی و اقتصادی در واقع شبه‌مذهبی هستند و تنها تئوری‌های اقتصادی یا ایدئولوژیکی نیستند. بحث دیگر این است که انقلاب کشاورزی به عنوان یک وعدهٔ لوکس شروع شد، اما در واقع تله‌ای بود که باعث شد زندگی مردم از قبل بدتر شد. همچنین امپراتوری موفق‌ترین نظام سیاسی در ۲۰۰۰ سال اخیر بوده‌است؛ و این که پول، امپراتوری و مذاهب قدرت‌هایی هستند که جهان را متحد می‌کنند. همچنین گفته می‌شود که رفتار انسان نسبت به حیوانات اهلی از بدترین جنایات بشری در طول تاریخ است. همین‌طور بحث شده‌است که مردم امروز به میزان قابل توجهی شادتر از ادوار گذشته نیستند؛ و این که انسانها در حال حاضر در روند ارتقای خود به جایگاه خدایان هستند.در واقع هراری بر این نکته تاکید می کند که دلیل برتری انسان بر سایر موجودت داشتن شعور و آگاهی بالاتر نسبت به آنها نبوده بلکه انسانها قادر به همکاری مشترک در سطوح جمعیتی بالاتری می باشند و آنچه باعث چیرگی انسان بر محیط پیرامون خود کرده داشتن آگاهی بین‌الاذهانی بوده والا انسان به تنهایی شاید نسبت به سایر موجودات کم توانتر بوده باشد
این کتاب به بیش از ۳۰ زبان ترجمه شده و همچنین برندهٔ جایزهٔ Wenjin چین در سال ۲۰۱۵ شد.
لینک دانلود این کتاب:
2 – انسان خداگونه:
انسان خداگونه: تاریخ مختصر آینده کتابی نوشته یووال نوح هراری است که برای اولین به زبان عبری در اسرائیل در سال ۲۰۱۵ و به زبان انگلیسی در سال ۲۰۱۶ منتشر شد. این کتاب را نشر نو با ترجمه زهرا عالی در سال ۱۳۹۷ منتشر کرده‌است.این کتاب در واقع دنبالهٔ کتاب بسیار مهم و جنجالی انسان خردمند است که توسط همین انتشارات با ترجمهٔ نیک گرگین منتشر شده‌است. جالب توجه اینکه که ترجمهٔ کتاب انسان خداگونه توسط نیک گرگین که نسخهٔ کامل تر و به نظر سانسور نشدهٔ آن است در فضای مجازی منتشر شده و توسط عموم قابل دسترسی است.
کتاب پیشامدهای احتمالی در آینده را بررسی می‌کند. و این گونه استدلال می‌شود که انسانها طی قرن ۲۱ کوشش می‌کنند تا بتوانند به شادی، جاودانگی و قدرت خداگونه دست پیدا کنند. و در سرتاسر کتاب هراری با توجه به وقایع گذشته و حال سعی می‌کند شیوهٔ رسیدن انسان به این خواسته‌ها را پیش‌بینی کند.
فصل اول به رابطه میان انسان و حیوانات و عواملی که باعث تسلط انسان بر آنها شد می‌پردازد
در ادامه بیان می‌کند که انقلاب زبانی و واقعیت‌های قراردادی همچون کشورها، مرزها، پول و … سبب شد تا همکاری و تعامل‌های منعطف و گسترده‌ای میان انسانها صورت بگیرد. انسانها از حیوانات به دلیل باور به همین واقعیت‌های قراردادی و تخیلی توانست پیشی بگیرد و رشد کند و گسترش پیدا کند. هراری همچنین بیان می‌کند که انسان گرایی در واقع نوعی مذهب است که بجای خدا انسان را مورد پرستش قرار می‌دهد.
پیشرفت‌های تکنولوژیکی قابلیت معنا بخشیدن انسانها به زندگی را مورد تهدید قرار می‌دهند. هراری این احتمال را که ممکن است یک انسان ابرقدرت یا یک انسان خداگونه جایگزین انسانها و جوامع انسانی شود بررسی می‌کند. وی کتاب را با این پرسش که خطاب به خوانندگان است به پایان می‌رساند: چه اتفاقی برای جوامع و سیاست و زندگی روزانه خواهد افتاد اگر الگوریتم های ناهوشیار اما بسیار هوشمند ما را از خودمان بهتر بشناسند؟
این کتاب به بیش از بیست زبان ترجمه شده و همچنین در لیست کتاب‌های برتر نشریه تایم آمده‌است.
لینک دانلود کتاب:
3 – 21 درس برای قرن 21
بخشی از نظر نویسنده کتاب درباره کتاب:
در جهانی مملو از اطلاعات بی‌ربط، وضوح در بینش یک توانایی است. هر کسی در عالم نظر می‌تواند در بحث آیند بشریت شرکت کند، اما ارائه یک بینش واضح کار آسانی نیست. ما حتی غالباً متوجه نمی‌شویم که بحثی در جریان است، یا از تشخیص تحقیق سؤالات کلیدی باز می‌مانیم. میلیاردها نفر از مردم استطاعت کار بررسی را ندارند، زیرا تحت فشار انواع اشتغال‌ها و وظایف هستند: باید کار کنند، از خردسالان سرپرستی کنند، یا مراقب والدین سالخورده باشند. متأسفانه تاریخ هیچ ملاحظه‌ای نسبت به این‌ها ندارد.
اگر آینده بشریت در غیبت این افراد رقم می‌خورد، زیرا این‌ها گرفتار مشغله‌های زیادی برای تهیه خوراک و لباس برای کودکان‌شان هستند، نه آنها و نه فرزندان‌شان از پیامدها معاف نخواهند شد. این منصفانه نیست؛ اما چه کسی گفته که تاریخ منصفانه است؟
من یک مورخ هستم و نمی‌توانم برای کسی خوراک و لباس فراهم کنم اما سعی می‌کنم در بینش‌ها وضوحی به وجود آورم، و به این شکل در خلق فضایی روشن برای عرصه عمل جهانی مفید باشم. اگر این حتی به معدودی از افراد کمک کند تا در بحث سرنوشت انسان خردمند شرکت کنند، وظیفه‌ام را انجام داده ام.
کتاب اول من، انسان خردمند، گذشته بشر را بررسی کرد و نشان داد که چطور یک میمون ناچیز بر سیاره زمین حاکم شد.
کتاب بعدی، انسان خداگونه، آینده بلندمدت زندگی را کاوید و تحول انسانها به خدایان و معضل سرنوشت نهایی هوش و هشیاری را مورد بحث قرار داد.
در این کتاب، در زمان و مکان کنونی تعمق می‌کنم و معضلات جاری و آینده نزدیک جوامع انسانی را در مرکز توجه قرار می‌دهم. چه اتفاقی در شرف وقوع است؟ بزرگترین چالش‌ها و گزینه‌های کنونی کدامند؟ به چه چیزی باید توجه داشته باشیم؟ چه باید به فرزندان خود بیاموزیم؟
لینک دانلود کتاب:
دو نمونه از مصاحبه های یووال نوح هراری، یکی با یورو نیوز و دیگری با بی بی سی فارسی
مصاحبه با یورو نیوز:
مصاحبه با برنامه به عبارت دیگر بی بی سی فارسی:
…………………..
پی نوشت:
(در تکمیل بیوگرافی و خلاصه ای از آثار یووال نوح هراری از منابع ویکی پیدیای فارسی استفاده شده است.)
آقا، بوسه ها بر دست زحمتکشتان. دستتان درد نکند و قلمتان روان باد.
نوش…