آمریکا برگشته، ولی مگر چکار کرده؟ – امیر طاهری
برگردان به فارسی توسط پیاله‌چی

دوره ریاست جمهوری در ایالات متحده را می توان به صورت یک دوره هشت بخشه‌ هر بخش شش ماهه مورد بررسی قرار داد که طی آن مرد کاخ سفید هنگام تلاش برای اجرای برنامه خود یا حداقل وانمود به آن، بایستی با احتیاط از میان میدان مین های سیاسی عبور کند.

تجربه نشان می دهد كه یک رئیس جمهور در سه بخش اول از آن شش ماهه ها است که بیشترین تأثیر را دارد، چرا که در شش ماهه چهارم که با انتخابات میان دوره ای كنگره روبرو می‌شود، اغلب مجبور به تغییر جهت های ناگهانی و شاید ناجور می‌شود. در ششماهه های پنجم و ششم است که اغلب مجال جاافتادگی و ایجاد کسوت برای یک رئیس جمهور آمریکا یافته می‌شود، لاجرم به این شرط که اولا دارای بینش و بصیرتی باشد و ثانیا بتواند حمایتی برایشان ایجاد کند. شش ماهه های هفتم و آخر، البته تحت تاثیر و سلطه مشغولیات انتخابات ریاست جمهوری بعدی، و استراتژی مورد نیاز برای پیروزی در دوره دوم خواهد بود.

جو بایدن در حال حاضر اولین بخش از آن شش ماهه ها را گذرانده است. و حداقل تا آنجا که به سیاست خارجی مربوط می شود، اگر بگوییم نتیجه اش بسیار دور از درخشان است، کم گفته‌ایم.

بایدن با شعارهای «آمریکا برگشته» ، «دیپلماسی برگشته» و «چند جانبه گرایی بازگشته» گامبی خود را آغاز کرد. این شعارها، چون دیالوگ جذاب «من بر‌می‌گردم» فیلم آرنولد شوارتزنگر را برای مردم تداعی داشتند، سکسی به نظر می رسیدند و تحسین آنهایی را که آرزو داشتند پشت دونالد ترامپ را ببینند، برمی‌انگیختند. لاکن، سیاست های بایدن وقتی که به عمل درآمدند، زیاد فراتر از حرکاتی گیج و گاها متناقض نرفتند.

درست است ، آمریکا در اجلاس جی-۷ کورن وال بازگشت. اما فقط برگشت که چند تا عکس بگیرد و همچنین یک چای بعد از ظهری در کاخ ویندزور با ملکه انگلیس بنوشد. محتوی و اجرای برنامه اجلاس کاملا تحت کنترل بوریس جانسون، نخست وزیر انگلیس بود که حتی یک بار هم در صحبتی سوتی کلام بایدن را گستاخانه اصلاح کرد. بله، در آن اجلاس صحبت های زیادی در مورد تغییرات اقلیمی شد. اما گرفتن تصمیمات واقعی برایش موکول شد به اجلاس بعدی آب و هوای جهان که قرار است در گلاسکو با میزبانی جانسون برگزار شود. نیز، داده شدن وعده‌ی اهدای انبوه واکسن کووید-۱۹ به کشورهای فقیر، تیترهای اخبار جهان را به خود جلب کرد، اما نیت آن سخاوت بزرگ در اجلاس کورن وال، عدم وجود پشتیبانی لجستیکی و پرسنل آموزش دیده برای انجام واقعی سوزن زدن به بیش از یک میلیارد نفر در حدود ۷۰ کشور دنیا را نادیده گرفت.

آمریکا، در شمایل جو بایدن، همچنین سری هم به اجلاس ناتو زد و آنجا قول های «چند جانبه گرایی» داد. با این حال، رئیس جمهور آمریكا مصمم بود كه خروجی را که ترامپ از افغانستان قول داده بود بدون صبر کردن برای کسب توافقی معتبر از طالبان عملی كند. در نتیجه، بسیاری از متحدان آمریکا نیز تصمیم گرفتند که برنامه های خروج خودشان را با زمان بندی های مختلف تدوین کنند که حداقل یکی، یعنی ترکیه، تصمیم گرفت انک مدتی بیشتر باقی بماند.

آنچه که به متحدان گفته نشده بود، لاکن این بود كه این جمع کن- و-دررو دستور بایدن به مثابه صاعقه‌ای نازل از آسمان آبی، ماه ها پیش از موعد اولیه‌اش که قرار بود درسپتامبر باشد، ناگهانی و غیرمنتظره خواهد بود. متحدان افغان حتی بیشتر کفرشان درآمد زیرا «آمریکا برگشته» به «آمریکا آمد خداحافظی کند» تبدیل شد. که حتی در آن سطح نیز خبری نبود از یک تودیع رسمی یا قطره‌ای اشک خداحافظی و هیچ تکانی از دستمال بای بای در هوا، در حالی که آمریکایی ها بدون مطلع ساختن مقامات کابل، به قول یک متحد ارشد افغان «مثل دزدی در تاریکی شب» فلنگشان را بستند.

آنچه اتفاق افتاد حتی بدتر بود از آنچه که آن «متحد ارشد افغانستان» به تصویر کشید. آخرسارقی که در تاریکی جیم می‌شود، اقلا جنس را با خودش می‌برد. لاکن آمریکایی ها وقتی از بگرام فرار کردند، در عمل گنج علی بابا را در غار برجای گذاشتند، از جمله وسایل نقلیه زرهی، انواع اسلحه ها، مقادیر زیادی مواد غذایی و پوشاک که در فروشگاههای ارتشی پایگاه های ایالات متحده در سراسر جهان به فروش می‌رود.

برخی از آن اجناس که آمریکایی ها جا گذاشتند، سر از بازارهای سیاه جنوب افغانستان و شمال پاکستان که توسط شبکه های قاچاق کالا و مواد مخدر طالبان اداره می‌شوند، درآوردند.

بایدن در اجلاس ناتو به متحدان آمریکا گفت كه در مورد چگونگی برخورد با روسیه بایستی به رهبری واشنگتن اقتدا کنند، و اینکه وی خودش شخصاً ولادیمیر پوتین را اداره خواهد كرد. برخی از صاحب نظران آمریکا دیدار کوتاهی را که بایدن با پوتین به داشت به عنوان پیروزی‌ای برای بایدن ستودند. یک ستون نویس نظریه پرداز واشنگتن پست حتی ادعا کرد که «بایدن پوزخند را از صورت پوتین زدود».

ولی در حقیقت پوتین آن جلسه را با لبخندی نیش تا بناگوشی بسان آن یک پسرک شیطان ترک کرد. بایدن با پایان اخراج دیپلمات ها که توسط ترامپ آغاز شده بود موافقت کرد و اینکه ایالات متحده و روسیه در یک تمرین بازگشت به حالت عادی سفیر رد و بدل کنند. بایدن همچنین وتو ترامپ در مورد خط لوله بحث برانگیز انتقال گاز روسیه به آلمان را لغو کرد. او کاری حتی شگفت انگیزتر انجام داد. وی لیستی از ۱۶ «نهاد» مهم زیرساختی در ایالات متحده را به پوتین ارائه كرد و از او خواست که آنها را مورد حملات سایبری هدف قرار ندهد و الا متحمل «عواقب» نا مشخصی شود. آیا این بدان معنی است که تا زمانی که پوتین از این اهداف بسیار حساس چشم پوشی کند، می‌تواند در سراسر ایالات متحده هر شیطنت سایبری که دلش می‌خواهد بکند؟

پوتین با پوزخند به خانه خود بازگشت تا فشار را بر اوکراین را تشدید کند، دیکتاتوربلاروس ویکتور لوکاشنکو را تقویت کند، از بزرگترین زیردریایی هسته ای تاریخ رونمایی کند و حتی تهدید به غرق ناوجنگی انگلیس در آبهای اوکراین کند.

پس تعجبی ندارد که متحدان ناتو تصمیم گرفتند که متن خود را در مورد نحوه برخورد با روسیه بنویسند، و در آن راستا آلمان و فرانسه برگزاری نشستی بین روسیه و اتحادیه اروپا را ارتقا دادند.

بایدن با سپری شدن یک هشتم از دوره تصدی مسئولیتش هنوز استراتژی از خود برای برخورد با روسیه یا چین بروز نداده. هر دو کشور معمولاً مورد بدگویی‌اش قرار می گیرند، غالباً منصفانه، اما به ما نمی گوید که چگونه باید آنها را در نظر گرفت: به عنوان دشمنان، رقبا، حریف، یا حتی به زبان توماس جفرسون در توصیف بدترین دشمنان ایالات متحده در آن زمان، «دشمن نسل بشر»؟

در همین حال، سناتور برنی سندرز، بسان فرشته‌ای که روی شانه چپ بایدن نشسته، او را در مورد ایجاد «جنگ سرد جدید» هشدار می‌دهد.

جاهای دیگری هم هستند که آمریکا حتی برای یک خوش و بش خشک و خالی هم برنگشته است. ایالات متحده همراه فرانسه و روسیه، ضامن صلح و ثبات در ماورا قفقاز بوده است. لاکن در جنگ و آشوب شش ماه گذشته و در حین گسترش روسیه، غیبت ایالات متحده در منطقه مشخص بوده است.

به نوبه خود، کیم جونگ اون کره شمالی به حقه های قدیمی خود بازگشته و آخرین وعده های پوچش را که در جریان معاشقه طوفانی اما کوتاه مدتش به دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا داده بود، دفن کرده است.

در مورد یمن، بایدن علیه کسانی که از دولت قانونی و به رسمیت شناخته شده توسط سازمان ملل آن حمایت می کنند، با قساوت صحبت می‌کند در حالی که جنایات شورشیان حوثی را که سرودهای خمینیست های تهران را می‌خوانند، نادیده می گیرند.

بایدن نیز از فشار بر نیکولاس مادورو در ونزوئلا کاسته است، بدون ارائه هیچ سیاستی یا در جهت عادی سازی روابط با ونزوئلا و یا برای حمایت متعاقب از نیروهای دموکراتیک که رژیم استبدادی آن کشور را به چالش کشیده‌اند.

یک مکان که در آن «آمریکا برگشته است» در مذاکرات نسنجیده برجام در وین با جمهوری اسلامی ایران بوده است، که توسط رئیس جمهور باراک اوباما ابداع شد و به عنوان بزرگترین بخش از میراث وی در سیاست خارجی تبلیغ شد. اما حتی در آنجا هم نمایندگان بایدن از آنچه که قرار است انجام دهند مطمئن نیستند. ایده اولیه این بود که تحریم های اعمال شده توسط ترامپ پایان یابد و شاید از آن طریق شانس تأثیرگذاری اصلاح‌طلبان در انتخابات ریاست جمهوری اخیر ایران افزایش یابد. ولی چنان چیزی اتفاق نیفتاد و «میانه روها» نابود شدند، و حالا بایدن باید تصمیم بگیرد آیا تحریم های ترامپی را لغو کند و با آن تهران در جاه و جنگ طلبی هایش تشویق شود و تخته گاز برود، یا تحریم هایی سختگیرانه تر از ترامپ علیه شان وضع کند و با مخالفت متحدان اروپایی روبرو شود.

یک هشتم از دوره‌اش تمام شده، و اگر چه بال ندارد، وقت پرواز میکند.

منبع:

https://www.gatestoneinstitute.org/17575/america-is-back

دسته‌ها:نوش نگارش, بازتاب ویژه